Privacyproof AI: Zo houd je de controle

Digitaal / 19 mei 2025
Redactie
Redactie
Redactie, CorporatieNL

Om zelf in controle te zijn over de privacy van AI binnen je corporatie, is het belangrijk om goed te begrijpen welke gegevens worden verzameld en hoe deze worden gebruikt. AI-systemen verwerken vaak grote hoeveelheden data, en het is cruciaal om te weten of deze gegevens herleidbaar zijn tot personen. Dit betekent dat je moet checken welke informatie wordt opgeslagen, hoelang deze bewaard blijft en met welk doel dit gebeurt. Zo zorg je ervoor dat er geen onnodige of gevoelige gegevens worden verzameld en blijven privacy risico’s beperkt.

Stappenplan

Om beter in controle te zijn over de privacy kun je in ieder geval de volgende maatregelen nemen. Hierna lichten we deze maatregelen toe:

  • Pas privacy by design en privacy by default toe
  • Houd rekening met wet- en regelgeving (AVG)
  • Train medewerkers en creëer bewustwording
  • Gebruik transparante en verantwoordelijke AI
  • Beperk het delen van gegevens met derden
  • Controle over eigen gegevens

Privacy by design en privacy bij default

Het ontwerpen van AI-systemen met privacy in gedachten is een slimme zet. Dit staat bekend als ‘privacy by design’ en ‘privacy by default’. In de praktijk betekent dit dat AI-oplossingen zo moeten worden ingericht dat ze alleen de noodzakelijke gegevens verzamelen en dat deze waar mogelijk geanonimiseerd worden. Daarnaast is het verstandig om de toegang tot gevoelige informatie te beperken tot medewerkers die deze echt nodig hebben. Door rolgebaseerde toegangsrechten in te stellen, blijft vertrouwelijke informatie veilig en beheersbaar.

Wet- en regelgeving

Ook moet je je houden aan de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Dit betekent dat AI-systemen zo moeten worden ontworpen dat ze voldoen aan de regels voor gegevensbescherming. Bij toepassingen die gevoelige informatie verwerken, is het uitvoeren van een Data Protection Impact Assessment (DPIA) zelfs verplicht. Zo’n DPIA helpt om de risico’s in kaart te brengen en passende maatregelen te nemen. Het bijhouden van een verwerkingsregister is daarbij essentieel, omdat je hierin vastlegt welke gegevens worden verwerkt, met welk doel en hoelang deze bewaard blijven.

Trainen van medewerkers

Omdat AI nog relatief nieuw is in de sector, is het belangrijk om je medewerkers te trainen en bewust te maken van de impact ervan op privacy. Het gaat er niet alleen om te begrijpen wat AI doet, maar ook om te weten hoe je zorgvuldig omgaat met gevoelige informatie en hoe je mogelijke risico’s herkent. Een AI-privacybeleid helpt hierbij als duidelijke leidraad voor alle medewerkers. Zo’n beleid geeft aan wat wel en niet mag en zorgt voor een gezamenlijke verantwoordelijkheid binnen de organisatie.

Transparant en verantwoordelijk

Transparantie is essentieel bij het gebruik van AI. Besluiten die door AI worden genomen, moeten uitlegbaar en controleerbaar zijn. Dit betekent dat je medewerkers en bewoners moeten kunnen begrijpen hoe en waarom een AI-systeem tot een bepaalde conclusie is gekomen. Het is daarom belangrijk om ‘black-box’-AI te vermijden, waarbij de besluitvorming ondoorzichtig is. Door te kiezen voor uitlegbare AI, bouw je vertrouwen op bij zowel medewerkers als huurders.

Delen van gegevens

Daarnaast is het verstandig om voorzichtig te zijn met het delen van gegevens met externe partijen. Het is belangrijk om duidelijke afspraken te maken over de verwerking en beveiliging van gegevens. Dit kan door contracten op te stellen waarin precies staat vastgelegd wat een derde partij wel en niet mag doen met de gegevens. Versleuteling en andere technische maatregelen helpen om datalekken te voorkomen en om de privacy van bewoners te beschermen.

Controle eigen gegevens

Tot slot is het belangrijk om professionals en bewoners controle te geven over hun eigen gegevens. Dit kan door hen de mogelijkheid te bieden om het delen van hun informatie te beperken of in te trekken. Daarbij is het essentieel om hen duidelijk te informeren over hun rechten en de impact van AI op hun privacy. Dit zorgt niet alleen voor meer transparantie, maar ook voor een grotere acceptatie van AI-toepassingen binnen corporaties.

Als je op deze manier met AI en privacy omgaat, kun je veilig en verantwoord gebruik maken van de kansen die AI biedt, zonder dat dit ten koste gaat van het vertrouwen van jullie medewerkers en huurders.

AI boek Woningcorporaties

Dit artikel is onderdeel van het AI boek Woningcorporaties. Als lid vind je meer informatie in de kennisbank.