Juiste keuzes

“Nee, we schieten niet door in het verzamelen van data. Want data kan in belangrijke mate bijdragen aan het maken van de juiste keuzes. Of dat nu op strategisch, tactisch of operationeel niveau is,” antwoordt Wilbers op de vraag of we met z’n allen niet teveel data verzamelen. “De uitdaging zit ‘m niet zo zeer in het verzamelen van data, maar veel meer in het omzetten van de reeds beschikbare data naar betekenisvolle informatie. Die bewustwording begint nu wel te komen, maar verdient nog meer aandacht. Tot op heden zetten we data vooral in bij (externe) verantwoording, terwijl data juist ook kan bijdragen aan interne sturing.”

Nieuwe kennis en vaardigheden

Omdat ook Mooiland steeds meer met data werkt heeft dit gevolgen voor de organisatie, het werk en de medewerkers. Wilbers: “Hoewel het een geleidelijk proces is, betekent dit wel een omslag in denken. Besluiten zullen steeds vaker objectiever worden genomen. Data is daarbij dus helpend.” 

En de gevolgen voor medewerkers? Wilbers: “Van de medewerkers worden meer analytische vaardigheden verwacht, aangezien data alleen niet altijd het volledige verhaal vertellen. Het kunnen toelichten en verklaren van bijvoorbeeld trendbreuken of uitschieters en de vertaling ervan naar de praktijk wordt een belangrijker vaardigheid.”

Voor Mooiland is het belangrijk dat er voldoende mensen met zulke kwaliteiten binnen de organisatie aanwezig zijn. Dat geldt op de werkvloer, zoals experts die de verbinding kunnen maken tussen enerzijds de dagelijkse praktijk en anderzijds de daaraan gekoppelde proces- en informatieanalyses. Maar het geldt ook voor het management, zij moet data op de juiste manier gebruiken bij het aansturen van het proces en bij interne en externe verantwoording.

Betekenisvolle informatie

Of de maatschappelijke opgave makkelijker wordt doordat we beschikken over meer data, systemen en digitale mogelijkheden? Volgens Wilbers is het essentieel hoe je de grote hoeveelheden data omzet in betekenisvolle informatie. “Als dat niet op orde is kan data juist remmend werken, omdat er onzekerheid ontstaat over het maken van maatschappelijke keuzes of dat je keuzes moet terugdraaien, omdat de data onbetrouwbaar was of verkeerd werd geïnterpreteerd.” 

Een kanttekening is op zijn plaats. In de allereerste plaats moet de mens voorop blijven staan. Wilbers: “Als het bijvoorbeeld gaat om het opstellen van een meerjarenonderhoudsplanning gaan data en andere digitale en technische mogelijkheden zeker bijdragen aan een getrouwer beeld van het vastgoed. Echter, uiteindelijk geldt wel, dat je keuzes niet uitsluitend op basis van data maakt. Sommige zaken zijn nu eenmaal niet te vertalen naar data. Corporaties moeten waakzaam blijven dat het menselijke aspect voorop blijft staan en dat door besluiten die we volledig op basis van data maken we bijvoorbeeld niet-uitzonderlijke of urgente gevallen over het hoofd zien.”

Toetsen van business cases

Voor welk belangrijk vraagstuk zou het gebruik van data een grotere of betere rol moeten spelen? Wilbers: “Data kan in belangrijke mate bijdragen aan het achteraf toetsen van business cases, bijvoorbeeld als het gaat om vastgoedinvesteringen voor nieuwbouw, renovatie of verduurzaming. Voorafgaand aan het besluit wordt al veel data gebruikt, echter het toetsen of de investeringen hebben geleid tot het behalen van de gestelde doelen – bijvoorbeeld het effect op energieverbruik, verhuisbewegingen of leegstand – gebeurt vaak niet of onvoldoende. De enorme vergaarbak aan openbare data kan antwoord geven op die vragen (check) en vervolgens bijdragen aan nieuwe besluitvorming (act).”

Pilot gegevensuitwisseling

Vanuit efficiëntieoogpunt zouden we volgens Wilbers meer gegevens moeten uitwisselen met maatschappelijke partners. Maar dan wel binnen de grenzen van de geldende privacywetgeving, bijvoorbeeld door weg te blijven van gegevens op individueel niveau en uit te gaan van clustering. Wilbers: “Om dit te realiseren kun je starten met kleine pilots om de inzet en de impact tegen elkaar af te wegen. Bij succes kun je de pilot uitbreiden en delen met andere corporaties. Hiervoor kun je een innovatiebudget inzetten.”

Datavaardig Mooiland

Mooiland onderkent de meerwaarde data en heeft ook al eerste stappen gezet om binnen de organisatie de benodigde vaardigheden te creëren. “Daarbij ligt de focus momenteel op het verbeteren van de datakwaliteit. Binnen bedrijfsvoering is een herinrichting doorgevoerd, waarbij informatisering, data-analyse en kennis- en procesmanagement een belangrijkere rol hebben gekregen. En binnen het bedrijfsonderdeel Vastgoed is het op orde krijgen en houden van vastgoeddata een prioriteit geworden.”

Een belangrijke vervolgstap is het verder verhogen van de bewustwording bij en de kwaliteit van de medewerkers als het gaat om het gebruik van data. Zowel qua bewerken van data als ook om het interpreteren en toepassen van informatie. Het uitwerken en concretiseren hiervan moet nog gebeuren.

Meer visies

In de komende weken verschijnen meer artikelen bij CorporatieNL met de visies van bestuurders en directieleden van onder meer deltaWonen, Mitros, Staedion, Zaam Wonen, Rentree, Autoriteit woningcorporaties, Thuisvester, KleurrijkWonen, Vidomes, Lefier, Mercatus, Groninger Huis, GroenWest, Rabobank, cegeka-dsa, SmartR, Woonstede.