Kies voor klimaatadaptief bouwen

Vastgoed / 09 augustus 2021
Dinant te Brinke
Dinant te Brinke
Directievoorzitter, BAM Wonen

Door klimaatveranderingen krijgen we steeds vaker te maken met extreem weer. Met meer overlast zoals schade en veiligheidsrisico’s. Hoe moeten we onze steden gaan inrichten om daar mee om te gaan? Het is een vraag die actueler is dan ooit. De steden moeten klaar worden gemaakt voor hitte, droogte en extreme neerslag. Het is een opdracht aan ons allemaal. De negatieve gevolgen van de klimaatverandering zijn onder andere te dempen of op te vangen door klimaatadaptief te bouwen en dat begint in de ontwerpfase. In deze fase moeten marktpartijen, zoals ontwerpers, projectontwikkelaars en bouwers samen met gemeentes, waterschappen en corporaties optrekken. Zo krijgen betrokken partijen de meeste invloed op slimme aanpassingen met de grootste effectiviteit.

Hitte in de stad

Bij nieuwbouw, renovatie en de ontwikkelingen van steden moet klimaatadaptie de nieuwe norm worden. Klimaatadaptatie is de mate waarin we de omgeving kunnen aanpassen aan klimaatverandering. Dit is nodig, want mensen die in steden wonen, lopen een groter risico op de gevolgen van bijvoorbeeld een hittegolf. Hoe minder groen een stad heeft, hoe langer de warmte blijft hangen. De stad wordt de hele dag opgewarmd door de zon. Zodra die onder gaat, komt de opgeslagen hitte vrij, waardoor het in de nacht niet afkoelt. Het is niet alleen vervelend, maar het kan ook gevaarlijk zijn. In vergelijking met landelijke gebieden kan dit de temperatuur in een stad met bijna 5 graden Celsius verhogen. Op een zomerse dag kan het nog heter aanvoelen dan de thermometer aangeeft, waarbij de gevoelstemperatuur oploopt tot wel 40 graden.

Omgaan met extreme hitte kan een uitdaging worden. We zullen maatregelen moeten nemen die de kwetsbare huurders, met name ouderen en bewoners met een laag inkomen beschermen. Dit kan door samen te werken en creatief te zijn in het aanpakken van factoren die stedelijk hitte veroorzaken. Betrekkelijk eenvoudige maatregelen, zoals groene ruimtes creëren en  uitbreiden. Of stadsbossen en het gebruik van natuurlijke systemen voor het beheer van regenwater. Instraling van de zon voorkomen voor woningen is het devies. Een makkelijke aanpassing is bijvoorbeeld buiten zonwering monteren in plaats van binnen. Zo hou je de hitte buiten, maar bijvoorbeeld ook in het ontwerp al rekening houden met de plaatsing en grootte van kozijnen op de zonzijde of het toepassen van overstekken kan enorme invloed hebben.

Schoemaker Plantage in Delft

Zo hebben wij in samenwerking met AM een van de meest duurzame wijken van Nederland opgeleverd. De Schoemaker Plantage in Delft. Kenmerkend voor deze wijk zijn de centraal gelegen wadí’s. Groene greppels in stedelijk gebied die ontworpen zijn om wateroverlast tegen te gaan. Bij wateroverlast loopt de bestrating af richting de wadi’s en wordt het water opgevangen door bomen en struiken. De bomen zijn zodanig gekozen dat ze wel voor schaduw zorgen, maar niet de werking van de zonnepanelen frustreren. Verder zijn bergingen begroend en passen we waterdoorlatende bestrating toe. Bovendien betrekken we ook de bewoners bij klimaatadaptatie. Zo is met de bewoners een Tiny Forest aangelegd, met ruimte voor vlinders, bijen en kleine zoogdieren. Dit soort koelingsmaatregelen en de groenblauwe structuur helpen om de gevolgen van extreme hitte en regen te verminderen.

Al krijgen natuur en klimaat steeds vaker prioriteit, toch mogen projecten nog groener. Het is nu zaak om van incidenteel naar structureel anders bouwen en renoveren te gaan. Door de meest effectieve en haalbare acties in de ontwerpfase te identificeren, kunnen corporaties zich concentreren op het goed uitvoeren ervan en momentum opbouwen om meer te doen. Wij willen het voortouw nemen om samen te versnellen, nieuwe ontwerpprincipes te ontwikkelen, innovaties te stimuleren en locaties mogelijk te maken waar klimaatadaptief bouwen in de praktijk kan worden gebracht.

Voor nu wil ik CorporatieNL bedanken voor het platform dat zij mij bieden om vanuit BAM Wonen maandelijks ons verhaal te delen met de branche. Ik hoop lezers te inspireren en stel reacties zeer op prijs.