Wees bewust

Als je met data aan de slag gaat is het volgens Olke Jan het belangrijkst om je bewust te zijn welke data er zijn, zodat je op basis daarvan eigen keuzes kunt maken wat je wil verzamelen en wat niet. Dat kunnen bijvoorbeeld eigen data zijn, data van ketenpartners (denk aan aannemers of cv-installateurs), data die je op basis van Internet of Things genereert (bijv. een sensor in een lift) en allerlei open of big data die je van elders kunt betrekken.

“Externe data hoef je ook niet altijd op voorhand al te verzamelen. Deze is vaak pas interessant als je het nodig hebt om een bepaalde vraag te beantwoorden. Bij eigen data uit bijvoorbeeld ERP-systemen had ik tot een paar jaar geleden de stelling bij gegevensconversie naar een nieuw ERP: ‘neem zo min mogelijk data mee’. Deze stelling is inmiddels veranderd in: ‘neem zo min mogelijk data mee, maar bewaar alles’. Het kan best een keer nuttig zijn als je een analyse wilt maken op bijvoorbeeld reparatieonderhoud dat je nog over je oude data kunt beschikken.”

Nieuwe functies ontstaan

Doordat het belang van data toeneemt ziet Olke Jan dat er nieuwe rollen, functies en taken ontstaan om bijvoorbeeld de kwaliteit van data te borgen en het bewustzijn rondom data te vergroten. Gegevens voeden ook steeds meer de operationele en besluitvormende processen, zowel in het perspectief van de eigen organisatie als in benchmarking (KWH, Aedes).

“De grootste verandering is wanneer je data als voeding gebruikt voor een op AI /Machine Learning gebaseerd proces. Dat zien we bijvoorbeeld al gebeuren bij het huurincassoproces dat gebruikmaakt van allerlei beschikbare data van een huurder (betaalgedrag, hoogte achterstand, communicatie voorkeur, etcetera) en met behulp van algoritmen zichzelf in gang zet.” Zo hoeft geen medewerker meer een aanmaanproces op te starten. En daardoor zullen de meeste administratieve handelingen binnen dit proces verdwijnen en alleen, waar nodig, persoonlijke contacten resteren.

Evidence based besluiten

De vraag is of de maatschappelijke opgave van de corporatie door alle nieuwe digitale mogelijkheden en datastromen makkelijker of moeilijker wordt. Olke Jan: “Over het algemeen wordt de opgave makkelijker omdat digitalisering bijvoorbeeld helpt in de communicatie met huurders en omdat je data kunt gebruiken om meer ‘evidence based’ beslissingen te nemen of voorspellingen te doen. Binnen de verduurzamingsopgave kan data helpen om te bepalen welke maatregelen het meeste effect hebben en je kunt hier op basis van IoT-data ook op bijsturen. Aan de andere kant lijkt de opgave moeilijker te worden als je door de bomen het bos niet meer ziet door de voortgaande ontwikkelingen.”

Kleine stappen zetten

Wat is het belangrijkste advies dat Olke Jan vanuit zijn rol bij HC&H kan geven aan corporaties die meer met data willen doen? Olke Jan: “In zijn algemeenheid kun je data inzetten voor alle vraagstukken van je corporatie. Zowel bij de grotere opgaven, bijvoorbeeld verduurzaming en betaalbaarheid, als bij het initiëren, verbeteren en voorspellen van de primaire processen. Mijn advies is: ga aan de slag, doe dat in kleine stappen en leer!”

Bewust uitwisselen

“Corporaties moeten niet persé meer data uitwisselen met andere maatschappelijke organisaties, maar ze kunnen dit wel meer bewust en gericht doen,” zegt Olke Jan. Hij denkt daarbij aan vastgoeddata, want met gegevens vanuit de BAG kan dit zonder direct de privacy te schaden. “Voor de uitwisseling van persoonlijke gegevens zijn goede regels nodig binnen de keten die vaak achterblijven bij de technische mogelijkheden. Dan is eerst de maatschappelijke discussie nodig en belangrijk.”

Word gegevensdelver

Lopen we als sector achter met het ontdekken van datamogelijkheden of mogen we misschien wel voorzichtig optimistisch zijn? Olke Jan: “Ik zie grote verschillen tussen corporaties. Er zijn corporaties die al flinke stappen hebben gezet in bijvoorbeeld het verbeteren van de datakwaliteit, het borgen van de taken en verantwoordelijkheden rondom data en in het inrichten van datamanagementprocessen. Ook zie ik in toenemende mate omgevingen zoals data-lakes ontstaan waarin databronnen worden samengevoegd. Een van de belangrijkste vaardigheden is om gegevensdelver te worden: op zoek gaan naar waar interne- en externe data je kan helpen een bepaald vraagstuk op te lossen.”

Meer visies

In de komende weken verschijnen meer artikelen bij CorporatieNL met de visies van bestuurders en directieleden van onder meer deltaWonen, Mitros, GroenWest, Staedion, Thuisvester, KleurrijkWonen, Vidomes, ILT, Lefier, Mercatus, Groninger Huis, Mooiland, Rabobank, cegeka-dsa, Zaam Wonen, SmartR, Woonstede.