Bottleneck

Prefab woningen versnellen het bouwproces. Bij traditionele bouw duurt de afbouwfase relatief lang. Bij prefab woningen verplaats je dit afbouwproces naar de voorkant, om zo de uiteindelijke bouw buiten te verkorten. Maar als de woning dan nog niet is aangesloten op het elektriciteitsnet, heb je weinig aan die tijdsbesparing. Het komt voor dat het huis al klaar is, maar de nieuwe bewoners er nog niet in kunnen omdat er nog geen water, energie en internet is.

De noodzaak om huizen sneller te bouwen en sneller op te leveren, neemt door het woningtekort alleen maar toe. Nu we een manier hebben gevonden om sneller te bouwen met de prefab woningen, dreigden de nutsaansluitingen een bottleneck te worden. Zij sluiten immers de woning pas aan op het net als deze er staat en wind- en waterdicht is. Om die bottleneck te voorkomen, moeten we anders kijken naar de volgorde van bouwen, zodat we de woningen alsnog sneller kunnen opleveren.

Eerder aansluiten

Samen met partijen uit de sector, zoals Kiwa, zijn we gaan kijken hoe we de bottleneck kunnen aanpakken. Toen ontstond het idee om het probleem om te draaien: in plaats van wachten op nutsbedrijven tijdens het afbouwproces, halen we het aansluiten op het elektriciteitsnet naar voren. Om dit te realiseren moet er zowel op product- als op procesniveau wat veranderen.

Op productniveau moest er een prefab meterkast komen. Zo’n prefab meterkast wordt als eerst op de fundering geplaatst. Later wordt de prefab woning eromheen geïnstalleerd. De meterkast wordt daarbij wind- en waterdicht opgeleverd, zodat deze meteen kan worden aangesloten op de verschillende netten. Op procesniveau moest de eisenset, waar voor nutsbedrijven aan moeten voldoen, worden aangepast. Inmiddels is het sinds september 2021 mogelijk om een prefab meterkast te plaatsen, zodat nutsbedrijven de aansluiting op de diverse netten kunnen verzorgen, vóórdat de woning er staat.

Door eerst te beginnen met de elektriciteitsaansluiting en de woning eromheen te bouwen, hoeven nutsbedrijven hun processen niet te veranderen. Sterker nog, de piekaanvragen worden minder, doordat er meer rekening kan worden gehouden met de tijdsvakken van de nutsbedrijven.

Kennis uit utiliteitsbouw en infrasector

Het concept van een prefab meterkast is niet nieuw, want het wordt al jaren in de utiliteitsbouw en infra gebruikt. Het werd alleen nog niet eerder toegepast in woningbouw. Die kennis uit de infrasector is nu simpelweg naar de woningbouw vertaald. De kasten die langs de snelweg en het spoor staan, zijn namelijk volgens hetzelfde modulaire principe gemaakt als een meterkast in een woning. Vervolgens zijn er verwijderbare elementen aan de deur van de prefab meterkast toegevoegd, om de meterkast tot de oplevering van de woning te kunnen monitoren. Denk aan beveiliging, diverse sensoren, een thermostaat, maar ook de mogelijkheid om te monitoren op vandalisme.

Dit voorbeeld geeft aan dat het soms nodig is om een probleem vanuit een andere hoek of met andere expertise te benaderen. Door onze kennis vanuit verschillende sectoren te bundelen en met elkaar samen te werken, kunnen we echt grote stappen zetten en het bouwproces versnellen.

Duurzaam bouwen

Naast een bottleneck, zoals het tijdig aansluiten op het elektriciteitsnet, zijn er nog andere problemen die hun effect hebben op de bouw: de emissies, de schaarste aan materialen en de noodzaak om circulair te bouwen, zodat de gebouwen van nu ook de grondstoffen van morgen kunnen zijn. Het belang van duurzaam bouwen neemt alleen maar toe. Daarom moeten we met elkaar in oplossingen gaan denken en actie ondernemen waar dat mogelijk is. Alleen zo kunnen we de doelstellingen van 2050 halen. Maar daarover in een andere column later meer.