Wat het is

Een drone is een klein onbemand radiografisch bestuurd luchtvaartuig waarmee je specifieke taken vanuit de lucht kunt uitvoeren zoals verkennen, fotograferen of pakketjes afleveren. Met behulp van een afstandsbediening kun je een drone vanaf de grond besturen, maar sommige drones kunnen ook zelfstandig vliegen volgens een voorgeprogrammeerde route. Je kunt zeker zeggen dat drones voor iedereen beschikbaar zijn omdat ze in diverse prijsklassen verkrijgbaar zijn. Want er zijn professioneel uitgeruste modellen van boven de €2.000 en ook heel eenvoudige uitvoeringen van onder de €200.

Toepassing

Een drone kan je voor veel zaken gebruiken. Bijvoorbeeld voor het maken van een film, entertainment zoals lichtshows, inspecties, beveiliging, hulpverlening, transport en defensie. Verreweg de meeste drones worden gebruikt voor luchtopnames in de vorm van foto en video. Ze zijn uitgerust met een camera waardoor je van grote hoogte opnames kunt maken. De camera is van HD-kwaliteit waardoor de opnames haarscherp zijn. De drone is dan letterlijk je ‘eye in the sky’.

Een andere toepassing is het gebruik voor inspecties. Je kunt metingen uitvoeren op plekken die je eerder niet of lastig kon bereiken. Zoals op de daken van woningen of flats, die zeker bij slecht weer gevaar voor de inspecteur kunnen opleveren. Corporaties zetten drones vooral in voor inspecties van hun vastgoed. Vanuit een centrale basis kun je immers in korte tijd al het benodigde onderhouds- of renovatiewerk in een wijk inventariseren. Ook zetten corporaties drones in om specifieke klachten over de buitenkant van woningen te inspecteren zoals bij lekkages.

Ook beveiliging is een regelmatig gebruikte mogelijkheid van drones. Zo werkt de Nederlandse politie met drones om drukke evenementen te kunnen overzien en sommige gemeenten zetten drones in voor de opsporing van illegale wietkwekerijen. In de winter zijn deze goed zichtbaar als het gesneeuwd heeft. Op de daken van wietkwekerijen blijft door de warmte geen sneeuw liggen.

Aantal drones en piloten

In Nederland zijn er tussen de 100.000 en 200.000 dronebezitters. Dit is een grove schatting van experts; omdat er in het verleden geen registratieplicht was zijn er nog geen officiële cijfers. Ook zijn er al meer dan 2.000 drones waar zakelijk mee wordt gevlogen. We hebben het in ons land vooral over lichtgewicht drones, die minder dan 4 kilogram wegen.

Vanaf 1 januari 2021 geldt nieuwe wetgeving voor dronegebruik in Nederland. Wie met een drone zwaarder dan 250 gram vliegt is verplicht zich bij de RDW te registreren. Bij deze categorie drones is het ook vereist om een vliegbewijs te halen, voordat je ze gebruikt. Dat geldt voor iedereen, dus ook voor mensen die recreatief vliegen.

Cijfers dronegebruik door corporaties

In het onderzoek van begin 2021 door CorporatieNL geeft 18% van de corporatiemedewerkers aan gebruik te maken van drones. Bij functionarissen die binnen de afdeling vastgoed werken ligt dit percentage hoger, namelijk op 28%. En bij functionarissen binnen de afdeling wonen (zoals wijkbeheerders, woonconsulenten) ligt dit percentage aanzienlijk lager op 11%. Je kunt dus concluderen dat corporaties drones meer voor vastgoedzaken dan voor bewonerszaken inzetten.

Ook opvallend is het verschil tussen leden en nog-niet-leden van CorporatieNL. Van de leden geeft 25% aan gebruik te maken van drones, terwijl dit percentage bij nog-niet-leden op 11% ligt. Dit is in lijn met cijfers uit andere onderzoeken waaruit blijkt dat leden van CorporatieNL ambitieuzer, digitaler en innovatiever zijn dan nog-niet-leden.

Voorbeelden van corporaties met drones

Drie voorbeelden laten zien hoe corporaties drones in de praktijk gebruiken. De Rotterdamse corporatie Havensteder zet sinds enige tijd drones in voor de onderhoudsinspectie van gevels, dakbedekking en kozijnen van zo’n 11.000 woningen. Corporatie Talis in Nijmegen heeft voor het eerst een drone gebruikt om woningen te inspecteren op gebreken. In de toekomst zet zij deze vliegende camera vaker in. Daarbij komt volgens Talis de privacy niet in het geding. En tenslotte zet de Alliantie drones in om de kwaliteit van dak, metselwerk en kozijnen van woningen in kaart te brengen. Daarmee kan zij bijvoorbeeld tellen hoeveel scheuren in het metselwerk zitten of hoeveel vervuiling zich op daken bevindt.

Privacyregels

Een belangrijk en telkens terugkerend aspect bij drones is de vraag hoe het gesteld is met de privacy. Mogen we zomaar opnames maken van woningen waarbij ook bewoners in beeld komen? En wat te doen als huurders bezwaar maken? Of stel dat je bij toeval een misdrijf vastlegt, is het bewijs dan wel rechtsgeldig?

De wet- en regelgeving is nog in ontwikkeling. Dat is gebruikelijk bij nieuwe technologie en daarom is nog niet alles tot in detail vastgelegd. Maar we kunnen toch kijken naar wat al wel bekend is.

Bij het gebruik van drones voor verschillende doeleinden is het mogelijk dat personen in beeld komen of objecten die je met bepaalde personen in verbinding kunt brengen. Daarmee kan de privacy van betrokkenen in het geding zijn.

Op grond van artikel 2 van de Regeling Modelvliegen is het, voor zover relevant in relatie tot de bescherming van de privacy, verboden modelluchtvaartuigen te laten vliegen:

1. hoger dan 120 meter boven de grond of het water
2. boven gebieden met aaneengesloten bebouwing of kunstwerken, industrie- en havengebieden daaronder begrepen, dan wel boven mensenmenigten of boven spoorlijnen of voor motorrijtuigen toegankelijke verharde openbare wegen, met uitzondering van wegen in 30 km-zones binnen de bebouwde kom en wegen in 60 km-gebieden buiten de bebouwde kom
3. wanneer er vanaf de grond tijdens de gehele vlucht geen goed zicht is op het modelluchtvaartuig en het luchtruim daaromheen
4. wanneer de bestuurder tijdens de gehele vlucht geen goed zicht op het modelluchtvaartuig houdt

Voorlopig is er dus voldoende vrijheid om drones te gebruiken binnen bepaalde redelijke randvoorwaarden. Het maakt het werk bij de corporatie interessanter en het wonen beter.

Dit artikel verschijnt tevens in het e-book Digitale Transformatie van Corporaties dat alle leden van CorporatieNL gratis ontvangen.