Het goud zit niet in de stenen, maar in service en seniorenbeleving

Maatschappelijk / 06 maart 2017
Ceel Elemans
Ceel Elemans
Senior Sectormanager Public Sector, ING

Het borrelt in onze samenleving. Zeker onder de senioren. Dat komt omdat er onvoldoende naar hen wordt geluisterd. Die senior zit namelijk midden in een transitietraject naar langer zelfstandig thuis. Deels vanuit sociaal maatschappelijke overwegingen maar zeker ook vanwege de financiële agenda van de politiek.

Nu het economisch beter gaat, rijst de vraag of dat proces niet te snel gaat? Sinds het pamflet van Hugo Borst wordt er stevig gesproken over minimale zorg in verpleeghuizen. Dankzij dit manifest komt er daarvoor dit jaar nog eens € 100 miljoen extra beschikbaar. Vooral voor meer handen aan het bed. De komende jaren komt daar vanwege de toenemende vergrijzing en het maatschappelijke debat nog veel meer bij. Hoogste tijd voor een actieplan van de sector samen met het middelbaar en hoger beroepsonderwijs.

  • Hoe kunnen we in korte tijd veel meer gediplomeerden op de arbeidsmarkt afleveren, nu het banenperspectief fors verbetert?
  • Kunnen we plannen verzinnen om versneld meer handen aan het bed te krijgen, door buiten geëigende paden te denken?

Hier liggen kansen! De verkiezingen zijn in aantocht en er wordt kwistig gestrooid met miljarden. De AOW-grens kan wel weer omlaag en er moet nog meer geld naar de ouderenzorg. Eerst maar eens zien wat er van al die beloften terechtkomt.

Call for action

Het is waar, er komt een enorme golf ouderen aan; in 2030 zijn er 4,25 miljoen 65-plussers en een groot deel van deze senioren zullen zelf al dan niet met mantelzorg en/of thuiszorg de regie over hun eigen ‘ouder worden’ voeren. Ze zijn vitaal en sociaal en fysiek mobiel. Dat past ook in de maatschappelijke trend om zoveel mogelijk te participeren in de samenleving met ondersteuning van anderen. Maar een ander weliswaar beperkter deel heeft daar moeite mee en zoekt daar hulp bij. Dat is ook de oproep in het manifest ‘Waardig ouder worden’ waarin gepleit wordt voor een samenleving waarin ouderen een volwaardige plaats innemen. Iedereen moet meedoen, de inclusieve samenleving. Een deel voelt zich namelijk niet veilig en bevindt zich min of meer in een sociaal isolement. Daar moeten gemeenten, woningcorporaties en zorgorganisaties gezamenlijk actie op ondernemen, want elke partij komt die senior vanuit haar eigen rol elke dag tegen. Maar kunnen deze partijen die nieuwe behoeften wel voldoende signaleren en vervolgens ook organiseren?

Kansen voor ondernemers en nieuwe toetreders

Het onderwerp vergrijzing biedt ook kansen voor ondernemers. Gelukkig zien we steeds meer nieuwe concepten ontstaan en innovators de markt betreden. Denk bijvoorbeeld aan partijen als Stijlvol Ouder, Woonz, Vebego en Facilicom. Het kenmerkende van dit soort organisaties is dat zij niet redeneren vanuit het bestaande voorzieningenaanbod voor senioren, nee zij stellen de senior centraal door te kijken wat hem of haar beweegt en welke behoeften daaruit voortkomen.

Woningcorporaties realiseren de komende 3 jaar 10.000 extra nultredenwoningen. In de woningen worden de nieuwste technieken toegepast. Het bedrijfsleven speelt daar al aardig op in met slimme domotica en gadgets. Uit een recente enquête van TNS NIPO blijkt dat 2 op de 3 ondernemers kansen zien in vergrijzing. Met digitale concepten, in de persoonlijke dienstverlening, in de food retail, recreatie en cultuur. Maar van diezelfde ondervraagden stelt evenwel 70% niet in te spelen op de trend van vergrijzing, die ze zelf als kans signaleren. Werk aan de winkel!

De sleutel ligt in de regio

Onlangs organiseerde ING samen met een VVT-organisatie een ronde tafel over ‘Wonen en diensten’. De belangrijkste regionale stakeholders waren daarbij aanwezig: bestuurders van de lokale woningcorporaties, gemeenten, het huisartsenoverleg en de zorgverzekeraar.  Saillante waarnemingen waren:

  1. De belangrijkste partijen rond de senior in de rol van inwoner, huurder en zorgcliënt spreken elkaar niet of nauwelijks.
  2. Samenwerking rond de centrale cliënt vindt veel te weinig plaats. Er is nog een wereld te winnen.
  3. De 3 belangrijkste regelingen WLZ, ZVW en MWO sluiten onvoldoende op elkaar aan.
  4. De systeemwereld overheerst waardoor er te weinig gekeken kan worden wat er wel kan. Mooi was het voorbeeld van een vrijwilliger/mantelzorger die bijna alles mag en een professional die bijna niets meer mag vanwege dichtgetimmerde protocollen.
  5. Er zijn meer aangepaste woningen nodig.
  6. Er moet meer aandacht komen voor de kwetsbare senior die zelf niet in staat is regie te voeren over zijn eigen leven. Versterking van sociale netwerken is daarbij cruciaal.

De vruchtbare opbrengst was dat:

  • alle aanwezige partijen met elkaar hebben afgesproken te inventariseren wat de senior meemaakt;
  • wat daarvoor nodig is’
  • hoe de betrokken organisaties kunnen acteren om daaruit voortkomende knelpunten aan te pakken met concrete oplossingen.

Kansen voor corporaties

De zorg voor de senior van morgen staat volgens Corporatie Survey van Finance Ideas onvoldoende op het netvlies van de corporatiebestuurder. Althans dit thema kom je niet tegen in de top 5 van dit periodieke kwartaalonderzoek. Nog een wereld te winnen dus! Vanuit hun lokale verankering kunnen corporaties een belangrijke bijdrage leveren aan die invulling van de lokale behoefte van de senior. Immers dé senior bestaat niet! Er ontstaan kansen voor corporaties om het ontwikkelen van nieuwe producten en diensten aan te jagen door nog actiever samen te werken met WMO-partijen, zorgaanbieders en nieuwe innovatieve dienstverleners. Juist rond de thema’s ‘bontzorgen’, ‘verbinden’ en ‘vergemakkelijken’. Denk daarbij aan de ontwikkeling van diensten aan huis, aan het ontwikkelen van slimme platformen die sociale netwerken versterken en aan nieuwe concepten op het terrein van ‘smart living’ (overigens zonder labeling als seniorenwoning!) met oplossingen voor persoonlijke mobiliteit. Zo kun je bijdragen aan het leeftijdloos verleiden van je bewoners, met als doel hen langer vitaal en sociaal fit te houden. Dat is goed voor de huurder, de corporatie en de wijk. Win, win, win dus! Dat is inspelen op de behoeften aan service en seniorenbeleving.

Wil je ook klaar zijn voor de uitdagingen van morgen?

Meld je ook aan voor: