‘Spanningen in een wijk worden vaak veroorzaakt door kleine dingen. Buren ervaren ongemak in het dagelijks leven met elkaar en weten niet hoe ze daarop moeten reageren’. Ron van Wonderen van het Verwey Jonker Instituut legt uit dat met de toename van verward gedrag het aantal, veelal kleine, ongemakken stijgt.
De extramuralisering heeft als gevolg dat 35.000 mensen met verward gedrag instromen in de wijken. ‘Hierdoor krijg je hele straten en buurten die gewoon zwak zijn. Buren weten niet hoe ze moeten omgaan met het afwijkende gedrag van de buurman of buurvrouw. Uiteindelijk zeggen zij: wij kunnen het niet oplossen, dan moet Geert Wilders het maar oplossen.’
Vroegsignalering
Professionals zouden hierin meer kunnen betekenen. In samenwerking met Aedes is een handreiking gepubliceerd met handvatten voor de corporatie. Verward gedrag is onvoorspelbaar, dus hoe pak je dat aan?
Van Wonderen: ‘Betrek omwonenden eerder bij vroegsignalering, zodat escalaties kunnen worden voorkomen.’ Immers, 80% van de corporaties constateert een toename van agressie richting medewerkers.
Onder de 100 aanwezige professionals rijst de vraag of preventie een taak is van alleen de corporatie. Een stevige inzet van de gemeente en bemoeizorg zijn de randvoorwaarden voor geslaagde preventie. De signaleringsfunctie van de corporatie is heel belangrijk, omdat zij als een van de weinigen achter de voordeur komt. En dan gaat het niet alleen om bewoners met verward gedrag die overlast geven, het gaat regelmatig ook om mensen met een laag IQ.
Armoede
‘Onderschat de rol van corporaties niet’, bepleit Hester van Buren, bestuursvoorzitter van Rochdale. De inzet op sociaal beheer, schuldenproblematiek, de huismeester en gerichte maatregelen als Vroeg Eropaf, Pak je Kans en de Treiteraanpak verhelpen en voorkomen veel problemen.
‘1 op de 5 gezinnen in de regio Amsterdam heeft problematische schulden, 10% leeft in armoede. Die mensen zijn vaak onze huurders’.
Die situatie vraagt nogal wat van de relatie tussen corporatieprofessional en bewoner. Van Buren: ‘Ik ontmoette laatst een jongen in de wijk, die aangaf van 12, 13 adressen te weten waar woonfraude gepleegd werd. ‘Waarom geef je ze niet aan mij door?’, vroeg ik. Weet je wat hij zei?
‘Nee, ik vind u een aardige vrouw, maar ik vertrouw u niet’.
Dilemma’s delen
Elke buurt en ieder wooncomplex vraagt een andere aanpak. Als corporatie maak je altijd keuzes, waar in ieder geval één andere partij niet blij mee is. ‘Dat zijn de dilemma’s van ons werk’, zegt Van Buren’. Zaak is die dilemma’s te delen met de bewoners. Zodat je niet achteraf tegen elkaar moet zeggen: ‘Waarom wisten we niet van uw situatie?’
Niet wegkijken
Van oudsher is de corporatie er voor goed wonen. Dat klinkt logisch en mooi, maar is anno 2018 inmiddels een ‘professionele uitdaging’, zoals Van Buren het zelf omschrijft. Tijdens het Woon Event werd het vaker aangehaald: de woningcorporatie kan niet wegkijken van de toenemende overlast en zorg. De signaleringsrol omarmt de corporatie zeker. Maar een corporatie is geen zorgverlener. En dat was de andere conclusie én oproep tijdens het Woon Event: gemeente en bemoeizorg, kijk niet weg van jullie rol in de aanpak en begeleiding.
