De praktijk
‘Jonge’ senioren die zich bevinden op de grens van werk en pensioen hebben hun opties voor een dekkende oudedagsvoorziening daarnaast zien afnemen. Door minder zekerheid over een gunstige verkoop van hun woning en vaak langer doorwerken, blijkt een ‘Zwitserlevengevoel’ in relatief goede gezondheid niet altijd haalbaar. Het gevolg is dat zij zolang mogelijk in hun eigen woning blijven wonen en op het beste hopen. Terwijl een op toenemende gebreken gerichte verbouwing voor de hand ligt. Maar de gemiddelde bewoner heeft weinig inzicht in hoe hij zijn eigen woning ‘zelfredzaam’ kan maken, noch in de daarmee samenhangende kosten en verbouwingsoverlast. En als hij om zich heen kijkt, ziet hij een vaak weinig aansprekend woningaanbod – zowel eigendom als huur – waarvoor hij zijn woning kan en wil inruilen. Het is dan ook niet toevallig dat het gros van de jonge senioren afziet van verhuizing of verbouwing uit voorzorg voor de komende oude dag. Dit alles vaak onder het adagium, dat je beter je gezonde tijd kunt gebruiken om positief en welgemoed van het leven te genieten, dan je te concentreren op de negatieve gedachten aangaande de oude dag. Terwijl woningaanpassingen vaak juist comfortverhogend werken voor alle bewoners.
Relatie gezondheid en wonen
Veel gezondheidsgebreken plan je niet, maar ze overvallen je. Met gedwongen keuzes en toenemende maatschappelijke kosten tot gevolg. Dat kan een ziekenhuis- of verlengd (tijdelijk) verpleeghuisverblijf zijn of verzorging aan huis in een nu ongeschikte eigen woning. De dan noodzakelijke aanpassingen worden opeens urgent, terwijl de eerder beschreven onzekerheden over de aanpak, uitvoering en kosten ervan de druk op de bewoner sterk opvoeren. Opeens volgen procedures en regels en verbouwdrukte elkaar snel op. Zonder zekerheid van de mogelijkheid om na afloop ook nog lang genoeg van al die ingrepen te kunnen genieten.
Inmiddels zijn er tal van initiatieven die zich richten op het realiseren van ‘Langer thuis in eigen huis’. De Branchevereniging van Nederlandse Architecten (BNA) heeft eind 2016 samen met partners de gelijknamige website gelanceerd. Hierop is per woningtype van huur- en koopwoningen een aantal verbouwingsmogelijkheden met bijbehorende kostenindicaties opgenomen. In het eraan voorafgaande onderzoek zijn ook nadrukkelijk de leefbaarheidsaspecten van de woonomgeving de revue gepasseerd.
Dit soort informatie draagt duidelijk bij aan een toename van het aanbod geschikte woningen in zowel budgethuur, vrije huur als koop.
Helaas ligt de relatie tussen gezondheidstypen en noodzakelijke woningaanpassingen niet vast. Hoewel de nultredenwoning de eerste prioriteit is van mensen met mobiliteitsproblemen, moet er bij plotselinge (chronische) aandoeningen dus worden gerekend op lastige procedures van aanpassingen en weinig alternatieve huisvestingsmogelijkheden, tot lange wachtlijsten voor een tijdelijke opvang.
Een kostenbesparend alternatief
In dit soort gevallen zou een beperkt aantal ‘zelfredzame’ wisselwoningen in het voorraadbeheer van de corporatie een uitkomst kunnen zijn. Ze kunnen voor zowel huurders als woningeigenaren dienen als tijdelijk onderkomen. Wanneer een dergelijke draaideur-wisselwoning planmatig wordt opgenomen in een traject van woningaanpassingen via de WMO, dan zullen besluitvorming en verbouwingen doelgerichter en effectiever kunnen worden afgehandeld. Daarbij kan worden bespaard op maatschappelijke meerkosten bij langdurig tijdelijk verblijf elders en/of buiten de vertrouwde woonomgeving. De huurprijs van deze gestoffeerde woning kan een vrije-sectorniveau hebben en onlosmakelijk deel uitmaken van de verbouwingskosten.
Dergelijke wisselwoningen hoeven bij het toepassen van tijdelijke huurconstructies niet leeg te staan, maar ze zijn dan eveneens snel beschikbaar indien nodig. Ze kunnen ook dienen voor permanente bewoning als de woningmarkt als geheel beter inspeelt op de veranderende vraag naar seniorgeschikte woningen. Deze op onderdelen verder uit te werken oplossing kan kostentechnisch goed compensabel zijn met verlengde verpleeghuisopnamen. Bovendien worden de aanpak en besluitvorming inzake overhaaste particuliere woningaanpassingen er positief door beïnvloed.
Klaar zijn voor de uitdagingen van morgen?
Meld je ook aan voor:
